کارآفرینی در سایه بحران: راهکارها و تجارب کنشهای غیرمترقبه در شرکتهای کوچک و متوسط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مدیریت صنعتی (کارآفرینی)، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهکارها و تجارب برتر کنش‌های کارآفرینانه در مواجهه با بحران در بنگاه‌های کوچک و متوسط استان مازندران انجام شده است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از حیث شیوه گردآوری داده‌ها، به صورت ترکیبی (آمیخته) کیفی و کمی انجام شده است. در بخش کیفی، داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 20 نفر از کارآفرینان موفق و باتجربه که سابقه مدیریت در شرایط بحران را داشته‌اند، جمع‌آوری و با استفاده از تحلیل تماتیک بر اساس مدل براون و کلارک تحلیل شد. نمونه‌گیری به روش هدفمند و گلوله‌برفی تا دستیابی به اشباع نظری ادامه یافت. در بخش کمی، 320 نفر از کارآفرینان کسب‌وکارهای کوچک و متوسط به روش تصادفی طبقه‌ای متناسب انتخاب و پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته را تکمیل کردند. روایی و پایایی ابزار تحقیق با نظر خبرگان و آلفای کرونباخ تأیید شد و داده‌های کمی با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری (تحلیل عاملی تأییدی) در نرم‌افزار SMART PLS تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد که پنج راهبرد اصلی شامل تغییر سریع مدل کسب‌وکار، نوآوری در محصول یا خدمت، اتخاذ تصمیمات جسورانه و ریسک‌پذیر، بهره‌گیری از شبکه‌ها و حمایت‌های اجتماعی، و رهبری و مدیریت منابع انسانی بیشترین نقش را در تداوم و موفقیت بنگاه‌های مورد مطالعه طی بحران‌ها داشته‌اند. نتایج همه مسیرها معنادار و شاخص‌های برازش مدل قوی ارزیابی شد. همچنین مشخص شد که مدل کسب‌وکار منعطف و بهره‌گیری از شبکه‌های حمایتی، تأثیرگذارترین عوامل در عبور موفقیت‌آمیز از بحران هستند. پژوهش حاضر ضمن تأکید بر نوآوری و تصمیم‌های شجاعانه، اهمیت رهبری منابع انسانی و اتکاء به حمایت‌های شبکه‌ای را در شرایط بحرانی تبیین می‌کند و پیشنهاداتی برای ارتقای تاب‌آوری کارآفرینان منطقه ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات